Chabot Museum Rotterdam daagde iedereen uit om de Rotte te vangen in een schilderij, tekening, gedicht, beeld, foto of welk medium dan ook. Velen lieten zich inspireren door de rivier en het landschap en lieten hun creativiteit stromen. Deze zomer zijn de inzendingen te zien in het Chabot Museum en in de Vang de Rotte kunstroute langs de Rotte.

Deze kunstroute beweegt je. Letterlijk en figuurlijk. Onderweg ontdek je niet alleen de kunstwerken van Vang de Rotte, maar ook het Hollandse landschap én wat de verschillende plekken langs de Rotte nog meer te bieden hebben. In het Chabot Museum en op alle locaties is een plattegrond te krijgen met meer informatie en alle deelnemende plekken langs de Rotte.

Hieronder alle deelnemende kunstenaars en waar je hun werk kan bekijken. Een aantal locaties is nog in opbouw. Onderstaand overzicht is altijd actueel. Kijk voor de openingstijden van de locaties op de betreffende websites.

1. Expo A16 Rotterdam

Rottebandreef 56, Bergschenhoek

a16rotterdam.nl

• Nico Aarts
• Marente den Braver
• Caroline Broos
• Conform Cox
• Aad van Dijk
• Maria van Donkelaar
• Meike Eggers
• Arna Engelen
• Astrid Ferdinand
• Cees Gijzen
• Paul Hermans
• Jim Karstel
• Ton Koorevaar
• Malika van Mourik

2. Familierestaurant Bergsche Plas

bergscheplas.nl

• Bergsche en Berkelse Schilderclub
• Jan Kraan

3. Trefpunt Natuur- en vogelwacht Rotta

rotta-natuur.nl

• Frank Hanswijk

4. Brasserie Golfbaan de Hooge Rotterdamsche

Golfbaan De Hooge Rotterdamsche

• Wim Smit

5. Landgoed Vidaa / Artihove

landgoedvidaa.nl

• Guus Koelman

• Leonne Louwen

• Gre den Otter

• Karin Smits

• Pieter de Vogel

• Nelleke Vonk

6. Outdoor Valley

outdoorvalley.nl

• Marlon van Dongen

• Patricia van den Dungen

• Fabius Hagendoorn

• Jeanette Oosthoek

• Roos van Velthooven

7. Restaurant Nova

restaurant-nova.nl

• Henk van der Bent

• Arie van Rijn

8. De Pannenkoekhut

depannenkoekhut.nl

• Maria van Donkelaar

• Marente den Braver

• Malika van Mourik

9. Retraiterie Rottemeren

Retraiterie Rottemeren

• Later te zien

10. Restaurant ‘t Zeeltje

tzeeltje.nl

• Marjon van Donkelaar

• Maria van Donkelaar

11. De Binnentuin

debinnentuin.com

• Marianne Stroucken

12. Restaurant Meerenbos

restaurantmeerenbos.nl

• Marente den Braver

• Sylvia Buis

• Patricia van den Dungen

• Corrien Groot-van Ruijven

• Quirien Hagen

• Maurice Jansen

• Guus Koelman

• Margo van Schie-Biesta

13. Jachthaven Rottemeren

jachthavenrottemeren.nl

• Frans Jonker
• Fabius Hagendoorn
• Jan Kraan

14. Gallery Groene Tuin

gallerygroenetuin.nl

• Guus Koelman

• Astrid Ferdinand

• Roos van Velthooven

• Meike Eggers

15. Prins Alexanderschool

prinsalexanderschool.nl

• Yvonne Gruis

16. Molen de Vier Winden

Drie Kleur Grutterij – Molen de 4 Winden

• Fabius Hagendoorn

• Jorin Hagendoorn

17. Slagerij B. Tol & Zn.

btol.nl

• Vera Bruggeman

• Arie van Rijn

18. St. Michaëlschool

st.michael.nl

• Marente den Braver

• Simone de Knecht

19. Obst & Gemüse Huiskamerrestaurant

obstundgemuse.nl

• Brighart

• Dubravka Breljakovic

• Maarten Cox

• Bima Engels

• Hedda van Raalte

• Willemijn Weitjens

20. Chabot Museum Rotterdam

• Willem Bijl

• Bikkel

• Hanneke Buijs

• Feliciano Fortunato

• Ingrid van Gent

• Jorin Hagendoorn

• Frank Hanswijk

• Fred Hemmes

• Anastasia Kholmova

• Barbara Kuijper

• Mathilde de Waal

De ruige dwergvleermuis, met een gewicht van 6 tot 15 gram past dit tere beestje prima in een luciferdoosje. Toch moet je deze mannen, of eigen vooral deze dames, niet onderschatten! Deze “powervrouwen” kunnen jaarlijks tot wel 4000 kilometer afstand afleggen! Waarom, dat is deels een mysterie! Tocht valt er wel iets te vertellen over deze mysterieuze Rottebewoner.

Jagen op gehoor

De ruige dwergvleermuis is zowel in Nederland, als in de Rottemeren een algemene soort. Je vindt ze zowel in de bebouwde kom, als in de bosgebieden of langs watergangen. Hier jagen ze in vooral half open bosrijk landschap. Ze jagen in een relatief snelle rechtlijnige vlucht in lange banen, op 2 tot 5 m hoogte, op enige afstand van de beplanting. Ook jagen Ze graag bij straatlantaarns. Net zoals alle andere Nederlandse vleermuizen is ook de ruige dwergvleermuis gek op insecten. Denk hierbij aan lekkere dikke nachtvlinders of dansmuggen. Voor het vangen van deze insecten hebben vleermuizen een zeer bijzondere tactiek. Ze maken namelijk gebruik van echolocatie om insecten op te sporen! Wanneer vleermuizen vliegen, zenden ze aan 1 stuk door allemaal geluidsgolven uit, op een frequentie die voor onze oren niet hoorbaar is. Wanneer deze geluidsgolven tegen een voorwerp aankomen, kaatsen deze terug, en vangt de vleermuis deze op. Hierdoor weten ze precies wat er allemaal in hun omgeving te vinden is, en kunnen ze moeiteloos door het duister vliegen. Wanneer ze een insect tegen het lijf lopen, stoten ze heel veel kleine geluidsgolfjes op een hoog tempo achter elkaar uit, op deze manier kunnen ze heel nauwkeurig traceren waar hun prooi vliegt! Op deze manier kunnen deze snelle ijverige jagers per nacht tot wel 300 mugjes naar binnen werken! Wil je dit een keer uit testen? Dat kan! Wanneer je een vleermuis aan ziet komen vliegen, gooi dan eens een klein takje of steentje de lucht in. De vleermuizen horen dan de weerkaatsing van de geluidsgolven tegen het voorwerp, en duiken er op af! Doe dit alleen niet te vaak, anders word het een beetje vleermuisje pesten. Het dier verspilt dan al zijn energie om achter fake prooien aan te gaan.

Globetrotters

De ruige dwergvleermuis is een avontuurlijk beestje. Uit ringonderzoek is namelijk gebleken dat ruige dwergvleermuizen enorme afstanden afleggen! Vanaf augustus/september trekken veel vleermuizen, en dan met name veel vleermuisdames, uit Midden- en Oost-Europa in Zuid-Westelijke richting om onder andere in Nederland te overwinteren. Ze leggen daarbij afstanden tot wel 2000 km af! Dat voor een diertje dat net het gewicht van 3 suikerklontjes heeft! Tijdens de trek in het najaar vormen de vrouwtjes paargroepjes van 2 tot 10 dames in de verblijfplaatsen van territoriale mannetjes, die zij tijdens hun trekroute tegen komen. Deze mannen staan in het najaar stijf van de hormonen, en hebben een verblijfplaats die ze fel verdedigen tegen andere mannetjes. Vanuit hun verblijfplaats laten ze dan 's avonds en 's nachts een werfroep horen waarmee ze vrouwtjes naar zich toe proberen te lokken, om vervolgens te paren. Na de paring blijven de dames in de winter, met het zaad van de mannetjes in de buik opgeslagen, hier hangen. In het voorjaar trekken de dames dan weer terug naar Midden- en Oost-Europa om daar kraamkolonies te vormen en de jongen groot te brengen. Zo’n kolonie kan uit wel 200 vleermuizen bestaan! Waarom deze vleermuizen zulke afstanden af leggen om de jongen groot te maken is nog niet bekend. Doordat deze dieren zo mysterieus zijn, is goed onderzoek uitvoeren erg moeilijk.

Ruige dwergvleermuis waarnemen

De ruige dwergvleermuis leeft overdag in nauwe ruimtes. Denk hierbij aan voegen tussen daken en spouwmuren of gaten en spleten in holen van bomen. Ongeveer een half uur na zonsondergang worden de dieren wakker, en verlaten ze hun rustplaats. Om een ruige dwergvleermuis met zekerheid te herkennen, heb je eigenlijk een batdetector nodig. Dit is een apparaatje dat de geluiden van de vleermuizen, welke wij niet horen, op vangt en vertaald naar een voor ons wel hoorbare frequentie. De ruige dwergvleermuis lijkt als hij vliegt sprekend op de gewone dwergvleermuis, maar zijn roept ligt op een lagere frequentie als de van de gewone dwergvleermuis. Zo is bij iedere vleermuissoort het geluid uniek, en kan je de soorten dus met zo’n batdetector op roep determineren.

Wist je dat:

Er naast de ruige dwergvleermuis wereldwijd ook honderden andere vleermuissoorten leven?! Er zijn namelijk dit 1200 verschillende soorten vleermuizen bekend! Dit is gewoon 1/6e van alle zoogdiersoorten! De grootste vleermuis op de wereld is de kalong ook wel de vliegende hond genoemd. Met gestrekte vleugels heeft hij een spanwijdte van anderhalve meter. De kleinste vleermuis is de hommelvleermuis, die in een vingerhoedje past. In Nederland zijn tot nu toe meer dan 20 vleermuissoorten gezien. De helft van deze soorten is wel heel zeldzaam of zelfs uitgestorven.

Bron: Jonathan Leeuwis, Staatsbosbeheer

Foto: Wesley Overman

De komende jaren wordt voor 2,1 miljoen euro de Ringvaart opgeknapt. Smalle delen worden uitgediept, de bedieningstijden van bruggen en sluizen worden uitgebreid en er komen steigers, informatiepanelen en passeerplekken langs de route.

Volgens de provincie is de Ringvaart nu geen volwaardige vaarverbinding. ‘Het probleem is dat de Hennipsloot en Ringvaart op meerdere plekken ondiep en smal zijn, dat de bediening van bruggen en sluizen beperkt is en bestemmingen niet of nauwelijks zijn te bezoeken’, schrijft Gedeputeerde Staten in een brief aan Provinciale Staten.

Niet alleen waterrecreanten, die nu grotendeels ‘in konvooi’ moeten varen, hebben te lijden onder de slechte staat van de Ringvaart. Ook vis kan zich nauwelijks verplaatsen tussen de paai- en leefgebieden in de Rotte en de Ringvaart. Dit komt omdat ze nu moeilijk langs het Zevenhuizer Verlaat kunnen zwemmen. Daarnaast staat de waterkwaliteit onder druk vanwege ‘het opwervelen van bagger en de hoge frequentie waarmee in het zomerseizoen gemaaid moet worden om de doorvaart mogelijk te maken.’

De provincie, het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, Recreatieschap Rottemeren en gemeente Zuidplas gaan samen een opknapplan uitvoeren. Vanaf de Rotte tot de Hollandsche IJssel moet de Ringvaart aantrekkelijker worden voor kano’s, sloepen en kleine kajuitboten en de waterkwaliteit moet worden verbeterd.

De belangrijkste uitgaven zijn voor het baggeren van de Hennipsloot, het automatiseren van monumentale sluis het Zevenhuizer Verlaat en het realiseren van een visvriendelijke passage in of bij deze sluis. Het waterschap neemt deze werkzaamheden voor zijn rekening voor 1,8 miljoen euro. 

Gemeente Zuidplas gaat onder andere de bedieningstijden van de bruggen en sluizen verruimen en draagt in totaal 100.000 euro bij. Het Recreatieschap Rottemeren draagt 150.000 euro bij. Een deel van het budget wordt gedekt door een subsidie van 300.000 euro van de provincie Zuid-Holland.

Bron: Myriam Dijck, Hart van Zuidplas

Al sinds de oprichting in 1991 worden de skipistes op de ‘Rotterdamse alp’, de bijnaam van de heuvel, in Bergschenhoek al gebruikt voor ski- en snowboardlessen. In 2018 werd Outdoor Ski en Fun overgenomen door een nieuwe eigenaar en omgedoopt tot Outdoor Valley Wintersport. Met de overname brak er nieuw tijdperk aan voor het skicentrum. “De beste buitenskibaan van Nederland” werd de belofte.

Na een bezoek aan Italië in 2019 waren Jasper Rotgans (mede-eigenaar) en Tim Ramsteijn (hoofdinstructeur) direct verkocht. Na enkele testrondes concludeerden de twee dat Neveplast, de kwaliteit en eigenschappen boot die ze ambieerden voor hun pistes in Nederland. De zoektocht naar de ultieme skimat was ten einde, de skimatten uit Italië waren perfect. In samenwerking met Swedice, haalt het wintersportcentrum nu de nieuwste generatie skimat van Neveplast naar Nederland.

De plannen voor een grootschalige verbouwing werden al in 2019 gemaakt. Helaas zorgde de lockdown in 2020 dat de plannen niet eerder konden worden uitgevoerd. Dit voorjaar kwam daar gelukkig verandering in. Onder andere door de samenwerking met Swedice en met behulp van een opgezette crowdfundingactie onder de vaste bezoekers konden de plannen worden opgepakt en uitgevoerd. Hoofdskileraar Tim en zijn team zijn nu iedere dag druk bezig met het leeghalen van de pistes om ruimte te maken voor de nieuwe banen. Er wordt begonnen met de realisatie van de tubingbanen. Met ruim 300 meter tubebaan, een lopende bandlift en 3 startramps ontstaat er straks nog meer glijplezier. De verwachting is dat de 3 tubebanen deze zomer al open kunnen voor publiek.

Het volgende punt op de agenda zijn de skibanen. Als je het Jasper en Tim vraagt zijn ze erg te spreken over deze ontwikkeling. De nieuwe banen zijn veel ‘groener’! De groene kleur van de skimatten zorgt ervoor dat de skipiste straks mooi opgaan in de groene omgeving van het Hoge Bergse Bos en de groene duurzame eigenschappen van het materiaal komen het milieu ten goede. Zo zijn de matten recyclebaar en is bij het gebruik van de pistes en tubebanen geen water meer nodig. Hierdoor worden er duizenden liters water bespaard in de toekomst.

Met ruim 3000m2 aan nieuwe pistes bij Outdoor Valley Wintersport, is er binnenkort wintersportplezier voor iedereen. De baanindeling blijft daarom ook niet onaangeroerd. Er wordt meer ruimte gecreëerd voor de oefenweide voor beginners. De nieuwe matten zijn van beduidend betere kwaliteit waardoor de beleving veel dichter bij echte sneeuw komt. Hoofdinstructeur Tim verwacht dan ook dat cursisten minder lessen nodig hebben dan voorheen, het wennen aan de borstelbaan is namelijk niet meer van toepassing. “Na twee of drie afdalingen heb je de smaak te pakken. Het voelt bijna net zo als in de sneeuw.”

Maar dit is nog niet alles. Naast de vernieuwde pistes en tubebanen zijn het restaurant en het zonneterras ook onder handen genomen. Het restaurant is getransformeerd tot een volledig nieuw pannenkoekenrestaurant, genaamd; De Pannenkoekhut. Het zonneterras is volledig vernieuwd en er wordt uitgebreid met een nieuwe activiteit genaamd Net Adventure. Een waar springparadijs op grote hoogte. Leuk voor groot en klein, naar verwachting kun je deze zomer al gaan bouncen op grote hoogte.

Recreatieschap Rottemeren organiseert op maandag 20 september 2021 van 19.30 tot 21.00 uur een participatiebijeenkomst over het uitlaten van honden in de Eendragtspolder, het Lage Bergse Bos en het Nessebos. De bijeenkomst vindt plaats in het hoofdgebouw van de Willem Alexander Roeibaan, Nely Gambonplein 1, 2761 EH Zevenhuizen. Afgelopen maart heeft het dagelijks bestuur van recreatieschap Rottemeren ingestemd met een eerste zoneringsplan. Tijdens de participatie bijeenkomst wordt uitgelegd waarom het recreatieschap deze besluiten wil nemen en krijgen betrokkenen de mogelijkheid om hun visie op de plannen te geven. Deze inbreng zal vervolgens verwerkt worden in een voorstel, waarna het Algemeen Bestuur het aanwijzingsbesluit kan vaststellen. Na publicatie van dit aanwijzingsbesluit wordt het vervolgens van kracht.

Trouwe bezoekers

Hondenbezitters zijn trouwe bezoekers van Recreatieschap Rottemeren. Vaak komen zij dagelijks langs en lopen dan hun vaste route. Veelal leveren zij een positieve bijdrage aan het gebied. Ze zijn betrokken en signaleren en rapporteren regelmatig allerlei zaken die voor de beheerders van groot belang zijn. Helaas komt het ook voor dat honden (eigenaren) voor overlast zorgen.

Verstoring

Als het recreatieve gebruik te veel verstoring van beschermde natuurwaarden veroorzaakt, verplicht de Wet Natuurbescherming de terreinbeheerder om beschermende maatregelen te nemen. Vooral in het plas-drasgebied van de Eendragtspolder conflicteert het uitlaten van honden steeds vaker met de bijzondere natuurwaarden. Met name verstoren loslopende en struinende honden de rust voor de vogels (waaronder veel rode lijstsoorten), maar ook aangelijnde honden kunnen schade aanrichten. Als terreinbeheerder is het recreatieschap verplicht om maatregelen te nemen.

Afsluiting plas/dras gebied Eendragtspolder

Afgelopen voorjaar is in het broedseizoen het centrale deel daarom afgesloten. Hier broedde onder meer een aantal Roerdompen. Maar ook buiten het broedseizoen kan er sprake zijn van verstoring. Het recreatieschap wil met de nieuwe zonering niet het gebied volledig afsluiten voor honden, maar wel de meest gevoelige zones. De halfverharde en verharde paden blijven toegankelijk met een aangelijnde hond. Het gebied met struinpaden (het centrale deel) wordt verboden voor honden. Daarnaast komen er vrijloopzones. Waar deze liggen willen we graag bespreken tijdens de avond. In het broedseizoen kunnen zoals afgelopen jaar, delen van het gebied voor iedereen helemaal afgesloten worden.

Nessebos

In het Nessebos zijn de natuurwaarden ook maatgevend. Hier staan al lange tijd verbodsborden voor honden. Dat wordt nu formeel met een aanwijzingsbesluit geregeld. Rundereiland Het eiland met de Hooglanders in het Lage Bergse Bos is momenteel officieel verboden voor honden Op het doorgaande pad zijn aangelijnde honden toegestaan. In de praktijk bij het handhaven blijkt deze regeling hier niet te werken. Het recreatieschap kiest er daarom voor om een aanlijnplicht in te stellen voor het hele eiland.

Toekomstig beleid

In de toekomst zullen er nog meer maatregelen volgen voor het hondenbeleid. Zo wil het schap regels stellen voor grote groepen honden en zullen nog zoneringen volgen voor andere gebieden waar sprake is van hinder door honden. Daarover worden later, andere bijeenkomsten georganiseerd.

Voorgestelde maatregelen

1. Plas dras gebied Eendragtspolder: In de Kern een hondenverbod, met uitzondering van de als zodanig aangegeven verharde en half verharde paden, mits de honden aangelijnd zijn. De struinpaden zijn verboden voor honden. Vrije uitrengebieden rond de kern van het plas dras gebied.
2.  Eiland met de Hooglanders in het Lage Bergse Bos: Aanlijngebod voor het gehele eiland.
3. Nessebos: Jaarrond hondenverbod.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       Het is allerminst de bedoeling om de Rottemeren onaantrekkelijk te maken voor honden. Maar gezien de toenemende druk van recreanten, honden, wetgeving en herwaardering van natuurwaarden is betere regulering noodzakelijk. Je bent van harte uitgenodigd mee te denken tijdens de participatie bijeenkomst op maandag 20 september. Je kan je daarvoor opgeven via het e-mailadres Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. .

Wanneer het een mooie en warme zomerdag is, en je bent in de buurt van het water, kan je er niet meer omheen, de keizer van de sloten is weer actief. Met hun fel blauwe achterlijf, groene borststuk en een lengte van maar liefst 8,4 centimeter, is de grote keizerlibel een opvallende en elegante verschijning!

Keizer van de sloot

De grote keizerlibel draagt zijn naam niet voor niets. Door zijn grootte, opvallende kleuren en dominante gedrag is hij inderdaad de keizer van de sloot! De mannen patrouilleren heen en weer boven de sloten, en jagen iedere indringer direct weg. Daarnaast is de soort ook erg vraatzuchtig, en draait zijn vleugels er niet voor om om een vlinder of een andere libel naar binnen te werken! Kortom, met deze jongens valt niet te spotten!

Niets ontgaat de keizerlibel

De grote keizelibel is net zoals alle andere libelle een echte zichtjager. Ze hebben een donders scherpe blik, wat komt door de samengestelde ogen, die uit 10.000 tot 50.000 facetjes bestaan. Met deze ogen nemen deze libellen iedere bewegingen waar. Het bovenste gedeelte ziet scherp op afstand en het onderste dichtbij. Om licht en donker te kunnen onderscheiden heeft de libel nog drie enkelvoudige ogen. Hoogstwaarschijnlijk functioneren ze als een optisch evenwichtsorgaan. Door het vervormen van hun antennes zijn deze libellen ook nog eens in staat snelheid te meten.

Aliens onder water

Vanaf half mei tot eind oktober, kun je grote keizelibellen tegenkomen. Voordat deze volwassen dieren boven de sloot vliegen, leven ze eerst nog eens 1-2 jaar als larve onder water. De veel groenere vrouwtjes van de grote keizerlibel leggen na de paring hun eitjes onder de bladeren van waterplanten, waarna er langzaamaan een moordlustig wezen onder water begint te groeien. De larve van libellen doen met hun grote creepy ogen en vreemde bek je met een beetje fantasie denken aan een alien. Deze monsters hebben namelijk een skill waarvan je zou denken dat deze alleen in films voorkomt, ze kunnen namelijk hun onderkaak naar voren schieten! Dit is bizar toch? De larve sluipen langzaam op hun prooi af, en schieten vervolgens hun kaak naar voren, grijpen de prooi, en trekken deze naar hun toe om ze vervolgens tussen hun scherpe tanden te laten verdwijnen. Kieskeurig zijn ze niet, ze pakken alles wat ze maar pakken kunnen! Zelfs jonge visjes zijn niet veilig wanneer de grote keizerlibel in hun sloot leeft!

Tijd om naar buiten te gaan

Larven van de keizerlibel vervellen meerdere keren voordat het libellen zijn. Wanneer rond half mei het zonnetje schijnt, en de temperatuur oploopt, sluipen de larven via een waterplant omhoog voor hun laatste vervelling. Achter op het borststuk van de libel scheurt de huid open, en kruipt er een bleke, verfrommelde libel naar buiten. Deze klimt langzaam naar boven, en pompt zich als het ware op. Dit kan soms wel uren duren. Voor de libellen een erg kwetsbaar moment. Op dit moment zijn ze namelijk compleet machteloos!

Sprookjes

Veel mensen zijn erg bang voor libellen. De meest bloeddorstige verhalen gaan rond. Zou zouden ze eitjes onder je huid leggen, je aanvallen en je bloed drinken en zouden ze je vreselijk hard kunnen steken. Gelukkig zijn dit allemaal sprookjes. In theorie heeft de grote keizerlibel kaken waarmee hij je zou kunnen bijten, echter zou hij dit nooit doen. Libellen vluchten juist, in plaats van aanvallen. Alleen als je een grote keizerlibel beet hebt, en je hand voor zijn bek legt, zou hij je in theorie kunnen bijten. Steken is al helemaal een fabeltjes. Libellen hebben geen eens een angel waarmee ze zouden kunnen steken. Kortom, zie je een grote keizerlibel voorbij komen, geniet er van in plaats van vluchten! :)

Een keizerlibel zien

Bijna overal waar voldoende water is, vindt je keizerlibellen. Zo kun je ze aantreffen langs sloten, maar ook boven plassen en poelen. Net zoals bijna alle insecten zijn ook de keizerlibellen alleen maar actief met warm weer. Vooral in juli zijn de aantallen van de grote keizerlibel het hoogst.

Bron: Jonathan Leeuwis, Staatsbosbeheer